‘Yıldız Sarayı direnişin sembolü’
Gülden Çoktan – Osmanlı Devleti’nde hizmet alınan son saray olan Yıldız Sarayı yaklaşık 100 yıl sonra kapılarını müze olarak yeniden açtı. Milli Saraylar Başkanlığı tarafından 6 yıl süren restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından Yıldız Sarayı’nın açılışı için bir tören düzenlendi. Törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı. Törende Erdoğan şunları söyledi: “Bugün şairin ifadesiyle bir semtini sevmenin bile bir ömre bedel olduğu güzel İstanbul’umuzun en güzel tarihi eserlerinden birinin açılışını yapmak üzere bir aradayız. Milli Saraylar Başkanlığımızca yürütülen 6 yıllık titiz bir restorasyon ve tefriş çalışmalarının neticesinde ecdat yadigarı Yıldız Sarayı’nı ihya ettik. Şehrimizin simgelerinden olan Yıldız Sarayı, bugünden itibaren kapılarını halkımıza ve dünyanın dört bir yanından gelecek ziyaretçilerine açıyor. Bugün yaşadığımız mutlulukta pek çok hocamızın ve uzmanımızın alın teri, yürek teri vardır. Yıldız Sarayı’nın yeniden ihyasıyla birlikte İstanbul’umuzun tarihi kültürel ve turistik cazibesinin daha da artacağına inanıyorum.”
‘Sıradan bir yapı değil’
Yıldız Sarayı’nın sıradan bir yapı olmadığını vurgulayan Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü: “200 yıllık tarihi ile Yıldız Sarayı Osmanlı’nın en sancılı yıllarına bizzat şahitlik etmiştir. Biliyorsunuz Yıldız Sarayı Sultan 2. Abdülhamid ile özdeş hale gelmiştir. Ancak sarayın geçmişi Sultan 3. Selim’in Mihrişah Valide Sultan için 1805’de yaptırdığı kasra kadar gitmektedir. 2. Mahmud burayı yeni ordunun askerlerinin talimlerini izlemek için kullanmıştır. Yıldız Sarayı’na asıl hüviyetini kazandıran ise Abdülhamid Han olmuştur. Sultan Abdülhamid’in tahta geçtikten kısa süre sonra mahiyetini ve haremini Dolmabahçe Sarayı’ndan Yıldız’a nakletmesiyle birlikte artık burası kasır değil, Yıldız Sarayı olarak anılmaya başlanmıştır. Üstat Necip Fazıl’ın 36 Türk hükümdarı arasında belki en büyüğü olarak tarif ettiği Sultan 2. Abdülhamit 33 yıl boyunca 1909 darbesine kadar devleti buradan yönetti. Osmanlı’nın en muhataralı 33 yılına tanıklık eden Yıldız Sarayı Devlet-i Aliyye’ye yönelen yıkma girişimleri karşısında direnişin de sembolü oldu. Topkapı Sarayı ve Dolmabahçe’den sonra payitahtın idari merkezi olarak kullanılan İstanbul’daki üçüncü merkez burasıdır.”
Yıldız Sarayı’nın Milli Mücadele tarihinde de özel bir yeri bulunduğunun altını çizen Erdoğan, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Bandırma vapuruyla yola çıkmadan bir gün önce Yıldız Sarayı’na gelerek ve Sultan Vahdettin’le görüştüğünü anlattı.
‘Savarona’ya sahip çıktık’
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Gazi Mustafa Kemal’in ömrünün son aylarını geçirdiği Savarona yatının hangi skandallarla gündeme geldiğini hepimiz hatırlıyoruz. Gazetelere de yansıyan ahlaksızlık hadisesinden sonra süratle harekete geçtik ve Savarona yatını devraldık. Titiz bir çalışmayla Savarona’yı restore ettirdik ve kısa bir süre sonra restorasyonu bitiyor. Atatürk konusunda mangalda kül bırakmayanların çürümeye terk ettiği Savarona yatına sahip çıkan yine biz olduk” dedi.
Restorasyon 6 yıl sürdü
Yıldız Sarayı kompleksi, Osmanlı Devleti’nin son sarayı olması açısından ayrı bir önem taşıyor. Asıl şeklini Sultan II. Abdülhamid döneminde alan saray, 33 yıl boyunca devletin yönetim merkezi, Sultan’ın ve ailesinin ikametgahı olarak kullanıldı. Yıldız Sarayı, Sultan II. Abdülhamid’in 1909’da tahttan indirilmesiyle önemini yitirdi. Son Osmanlı padişahı Sultan VI. Mehmed Vahdeddin döneminde de bir süre kullanılan saray, 1922’de saltanatın kaldırılmasıyla kapılarını tümüyle dış dünyaya kapattı. Yıldız Sarayı, 1924’te Erkan-ı Harbiye Mektebi’ne tahsis edildi ve 1946’dan itibaren uzunca dönem “Harp Akademileri” olarak kullanıldı. Kültür Bakanlığı çatısı altında 1978’de hizmet veren kompleks, 2015’te Cumhurbaşkanlığına bağlandı. Milli Saraylara 2018’de devredilen saray, aynı yıl restorasyona alındı. 6 yıllık restorasyon sonucunda saray ziyaretçilere kapılarını açtı.
‘Ağustos sonuna kadar ücretsiz’
Edirne Sarayı’yla ilgili restorasyon çalışmalarının da sürdüğünü kaydeden Erdoğan, “İnşallah orayı da tamamlayıp ülkemize kazandıracağız. Ecdadımızın bize mirası olan bu güzel eseri, bugünden itibaren milletimize ve özellikle de sevgili gençlerimize emanet ediyoruz. Bugünden itibaren halkımıza açtığımız bu mekânı (Yıldız Sarayı), önümüzdeki ayın sonuna kadar ücretsiz olarak ziyarete açmış olacağız” ifadelerini kullandı.
